Studium Pedagogiczne

W polskich szkołach /placówkach oświatowych/ mogą nauczać /prowadzić zajęcia/ tylko osoby spełniające wymagania kwalifikacyjne określone przez Ministra Edukacji Narodowej w treści obowiązującego rozporządzenia z 1.08.2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli ….

Wymagania te spełniają osoby, które:

• posiadają wykształcenie wyższe zgodne z nauczanym przedmiotem /rodzajem prowadzonych zajęć/, czyli ukończyły studia „kierunkowe"
• posiadają przygotowanie pedagogiczne
• po ukończeniu studiów „niekierunkowych" odbyły studia podyplomowe, zgodne z nauczanym przedmiotem /rodzajem prowadzonych zajęć/.

Dodatkowo osoby, które ukończyły studia „niekierunkowe" mogą prowadzić zajęcia z danego przedmiotu, jeżeli w programie ich studiów w grupie treści podstawowych i kierunkowych ujęte były treści nauczanego przedmiotu /mamy wówczas do czynienia z tzw. kwalifikacjami zbliżonymi do wymagań związanych z określonym przedmiotem/. Z kolei języków obcych mogą nauczać także absolwenci dowolnego kierunku studiów wyższych, legitymujący się zaawansowaną znajomością języka. Naturalnie w obydwu przypadkach wymagane jest posiadanie uprawnień pedagogicznych.

/Rozporządzenie MNiSzW z 17.01.2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela/.

Przygotowanie pedagogiczne posiada osoba, która pomyślnie zrealizowała blok zajęć psychologiczno – pedagogicznych oraz dydaktycznych /zaliczyła wszystkie wchodzące w ich skład przedmioty/, jak również zaliczyła praktykę pedagogiczną.

Zajęcia przygotowania pedagogicznego składają się z zajęć o charakterze ogólnopedagogicznym /ogólnonauczycielskim/ oraz z zajęć nauczycielskiego dydaktycznego przygotowania przedmiotowego.

Zajęcia przygotowania ogólnopedagogicznego:

1. Ogólne przygotowanie psychologiczno – pedagogiczne:

• psychologia – 45 godz.
• pedagogika – 45 godz.

2. Przygotowanie psychologiczno – pedagogiczne do nauczania na danym szkolnym etapie edukacyjnym lub etapach edukacyjnych:

• dla szkoły podstawowej /SzP/:

• psychologia – 30 godz.
• pedagogika – 30 godz.

• dla szkolnictwa ponadpodstawowego:

• psychologia – 30 godz.
• pedagogika – 30 godz.

3. Praktyka ogólnopedagogiczna – 30 godz. 
4. Podstawy dydaktyki – 30 godz.

Zajęcia nauczycielskiego dydaktycznego przygotowania przedmiotowego:

1. Dydaktyka przedmiotowa na danym szkolnym etapie edukacyjnym lub etapach edukacyjnych:

• dla szkoły podstawowej – 90 godz.
• dla szkolnictwa ponadpodstawowego – 90 godz.

2. Praktyka dydaktyczna – 120 godz. /odpowiednio dla każdego etapu/
3. Ewentualnie dydaktyka II przedmiotu /dla odpowiedniego etapu edukacyjnego – 60 godz./ i praktyka  dydaktyczna /60 godz./

Absolwent studiów I stopnia uzyskuje przygotowanie do nauczania w szkolnictwie podstawowym, natomiast absolwent studiów II stopnia również do nauczania w szkolnictwie ponadpodstawowym. Obok poziomu ukończonych studiów niezbędne do uzyskania uprawnień do nauczania na danym poziomie szkolnictwa jest także zaliczenie w trakcie realizacji przygotowania pedagogicznego zajęć przygotowujących do pracy na tym etapie szkolnej edukacji.

Studenci zainteresowani uzyskaniem uprawnień pedagogicznych realizują zajęcia zaczynając, zarówno w przypadku bloku psychologiczno – pedagogicznego, jak też dydaktycznego od części ogólnej /podstawowej/. Tę część mogą realizować studenci studiów zarówno I, jak i II stopnia. Dopiero po jej zaliczeniu mogą przystąpić do realizacji zajęć przygotowujących do nauczania na określonym etapie szkolnej edukacji.

Generalnie studenci studiów I stopnia zaliczają zajęcia związane ze szkolnictwem podstawowym, a studenci studiów II stopnia ze szkolnictwem ponadpodstawowym. Istnieje możliwość odbycia całości zajęć przygotowania psychologiczno – pedagogicznego w trakcie studiów I bądź II stopnia. Trzeba jednak pamiętać, że absolwent studiów licencjackich będzie uzyskiwał uprawnienia tylko do nauczania w szkolnictwie podstawowym, a zaliczone zajęcia przygotowania do pracy w szkolnictwie ponadpodstawowym będą zajęciami zrealizowanymi niejako awansem na poczet studiów II stopnia. Równocześnie należy zaznaczyć, iż w przypadku studentów studiów II stopnia realizacja zajęć pełnego zakresu przygotowania pedagogicznego /przygotowanie ogólne + przygotowanie do obydwu szkolnych etapów nauczania/ będzie karkołomnym przedsięwzięciem z powodu kumulacji związanych z tym zajęć w krótkim okresie czasowym.

Zajęcia o charakterze ogólnopedagogicznym /ogólnonauczycielskim/, realizowane są w Studium Pedagogicznym, przy czym podstawy dydaktyki w SPUJ generalnie adresowane są do studentów z jednostek, które ich nie prowadzą. Natomiast zajęcia nauczycielskiego przygotowania przedmiotowego w jednostkach Uniwersytetu prowadzących kształcenie w obszarach związanych z tymi przedmiotami i właśnie w nich należy się na nie zapisywać.           

                Każdy przedmiot ogólnonauczycielskiego przygotowania pedagogicznego realizowany jest w ciągu jednego semestru. W przypadku studentów realizujących zajęcia pozwalające uzyskać uprawnienia nauczycielskie sukcesywnie na obydwu poziomach studiów ich przebieg ilustruje tabela 1.

Tabela 1

Dla studentów podejmujących trud realizacji całości zajęć przygotowania pedagogicznego na studiach II stopnia przebieg zajęć o charakterze ogólnonauczycielskim ilustruje tabela 2. Studenci z tej grupy mogą nie realizować zajęć przygotowujących do pracy na poziomie szkolnictwa podstawowego, jeżeli studiują kierunki niewystępujące w zbiorze przedmiotów nauczania szkoły podstawowej, jak też niedające im tzw. kwalifikacji zbliżonych do prowadzenia zajęć występujących w jej programie.

Tabela 2

Całość przygotowania w zakresie dydaktycznym do określonego etapu szkolnej edukacji /w tym podstawy dydaktyki/ ma wartość 15 punktów ECTS /dydaktyka przedmiotowa do określonego etapu edukacyjnego wraz z odpowiadającą jej praktyką pedagogiczną – 12 punktów oraz podstawy dydaktyki – 2 punkty, a praktyka ogólnopedagogiczna – 1 pkt/. Blok dydaktyczny w przypadku realizacji przygotowania do obydwu etapów szkolnej edukacji ma wartość 27 punktów ECTS.

Blok przygotowania psychologiczno – pedagogicznego do jednego etapu szkolnej edukacji ma wartość 10 punktów, a do obydwu 14.

Praktyka pedagogiczna jest częścią zajęć przygotowania psychologiczno – pedagogicznego i dydaktycznego. Stąd też zaliczenie obydwu jej części jest warunkiem sfinalizowania każdego z tych bloków. Za praktyki pedagogiczne odpowiadają jednostki UJ, w których studenci realizują dydaktykę przedmiotową. Generalnie powinni ją odbywać w jednostce Uniwersytetu, w której realizują swoje studia kierunkowe. W przypadku braku takiej możliwości student może realizować dydaktykę szczegółową w innej jednostce po uzyskaniu zgody osoby prowadzącej te zajęcia.

Najbardziej optymalnym rozwiązaniem jest korzystanie z sukcesywnej ścieżki realizacji zajęć przygotowania pedagogicznego, a dla osób, które zamierzają uzyskać uprawnienia tylko do szkolnego etapu kształcenia ponadpodstawowego zaliczenie zajęć o charakterze ogólnym już na studiach I stopnia.

Nieodpłatnie zajęcia przygotowania pedagogicznego realizują studenci trybu stacjonarnego, posiadający je w programie swoich studiów, czyli w zbiorze zajęć obowiązkowych bądź fakultatywnych /punkty związane z zaliczeniem tych zajęć są im potrzebne do zaliczenia roku/. Osoby niespełniające tego warunku mogą zostać uprawnione do takiej realizacji zajęć po uzyskaniu zgody Dziekana wydziału, na którym odbywają studia kierunkowe.

Każdy student może również skorzystać z dodatkowej oferty prowadzonych w Studium Pedagogicznym zajęć warsztatowych, w której w roku akademickim 2018/19 znajdują się warsztaty z emisji głosu w wymiarze piętnastu /1 pkt ECTS/ godzin. Nieodpłatne korzystanie z tej części oferty SPUJ jest możliwe tylko po uzyskaniu zgody Dziekana macierzystego wydziału studenta na takie rozwiązanie. Rejestracja na warsztaty z emisji głosu prowadzona będzie w ramach ogólnej rekrutacji do SPUJ.

1. W swej pracy ze studentami starającymi się o uzyskanie uprawnień pedagogicznych nauczyciele akademiccy UJ dążą do osiągnięcia efektów ujętych w załączniku do rozporządzenia MNiSzW z 17.01.2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (http://www.sp.uj.edu.pl/efekty-ksztalcenia).
    

2. Celem ich pracy jest kształtowanie nauczyciela:

   a) bardzo dobrze przygotowanego merytorycznie (”kierunkowo”)i metodycznie;

   b) wszechstronnie wykształconego, o „szerokich horyzontach” – w pełnym tego słowa znaczeniu erudyty;

   c) rozumiejącego, że najważniejszym jego zadaniem jest rozbudzanie zainteresowań uczniów;

   d) dla którego najważniejszy jest wszechstronny rozwój ucznia (wspieranie go), a nie bezrefleksyjne podporządkowywanie się biurokratycznym regułom;

   e) otwartego na potrzeby drugiego człowieka, życzliwego, z poczuciem humoru;

   f) konstruktywnie krytycznego, prawego, samodzielnego (umiejętnie korzystającego z posiadanej autonomii), proaktywnego;

   g) kreatywnego, niewpadającego w schematy, stosującego atrakcyjne dla uczniów metody pracy;

   h) ciągle doskonalącego swoje kompetencje;

   i) kształtującego wśród uczniów postawy obywatelskie i patriotyczne;

   j) szanującego drugiego człowieka i kształtującego wśród swoich uczniów postawy szacunku dla każdego człowieka.

3. Sylabusy przedmiotów prowadzonych bezpośrednio w SPUJ - http://www.sp.uj.edu.pl/studia/stacjonarne/sylabusy

Regulamin odbywania studiów w Studium Pedagogicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego na rok akademicki 2018/2019 znajduje się  tutaj